Leerlingen klaarstomen voor een baan in de installatietechniek: daarvan gaat het hart van installatiemonteur Jos Verstegen harder kloppen. Toen we in 2011 besloten om zelf mensen op te leiden, zagen we in hem een ideale praktijkopleider. Goed ingeschat, want ruim elf jaar verder heeft Jos zo’n tachtig leerlingen opgeleid én behoort hij volgens de Samenwerkingsorganisatie Beroepsonderwijs Bedrijfsleven (SBB) tot de tien beste praktijkopleiders van Nederland in de sector Techniek en de gebouwde omgeving.

“Die nominatie zag ik totaal niet aankomen”, aldus Jos. “Maar dat ik bij de beste praktijkopleiders van ons land hoor, maakt me natuurlijk hartstikke trots. Ook heb ik begrepen dat mijn collega’s bij Kemkens me voor deze titel hebben voorgedragen. Stiekem vind ik dat eigenlijk het allermooiste.”

Opleiden in eigen huis

Het vinden van bekwaam technisch personeel is een hele klus. Dat is het nu, maar dat was het ruim tien jaar geleden ook al. “Daarom zijn we zelf mensen gaan opleiden en bijscholen, natuurlijk in de hoop dat ze daarna bij ons blijven werken”, vertelt Jos. “In het magazijn richtten we vier boxen in. Daar gingen we één dag in de week met leerlingen aan de slag. De directie vroeg me of ik ze wilde begeleiden. Dat zag ik wel zitten, want ik heb veel geduld en kan informatie goed overdragen.”

Vertrouwen

In slechts twee jaar tijd verdienden we het predicaat Excellent Leerbedrijf. Een unieke prestatie, want we waren het eerste installatiebedrijf in Nederland met die titel. Jos: “Zonder uitgedokterd plan, maar door ‘gewoon’ te beginnen. Vervolgens hebben we de lat steeds een beetje hoger gelegd, zowel voor de leerlingen als voor onszelf. Het bijzondere is dat ik vanuit Kemkens altijd het volledige vertrouwen heb gekregen om het op mijn manier te doen. Dat heeft me altijd extra gemotiveerd.”

“Inlevingsvermogen is een cruciale eigenschap voor een praktijkopleider”

InstallOne

Dat vertrouwen heeft zich ruimschoots uitbetaald. De vier boxen boden al snel te weinig ruimte om alle leerlingen – van mbo-studenten tot en met zij-instromers – op te leiden en bij te scholen. In 2017 openden we daarom InstallOne: onze eigen bedrijfsvakleerschool op de Talentencampus Oss.

“Een geweldige leeromgeving voor de leerlingen, voorzien van alle gemakken en faciliteiten”, aldus Jos. “Er hangen meerdere verwarmingsketels op een rij, die allemaal tegelijk kunnen branden. Daar kunnen we storingen in simuleren, die de leerlingen vervolgens moeten verhelpen. Ook hebben we warmtepompen en een WTW-unit waarmee de leerlingen flink kunnen oefenen. Meestal gebeurt dat aan de hand van concrete opdrachten die we voor ze bedenken. Superpraktijkgericht dus!”

Inlevingsvermogen

Moderne installaties en een praktische werkomgeving zijn natuurlijk belangrijk. Maar uiteindelijk valt of staat het succes van een opleiding met de prestaties van de leerlingen. En om die te motiveren, is volgens Jos veel meer nodig dan technische kennis. “Inlevingsvermogen is een cruciale eigenschap voor een praktijkopleider. Je moet die jongens en meiden een beetje kunnen begrijpen. Soms heeft er eentje zijn of haar dag niet. Nou, dat kan weleens gebeuren toch? Zolang ze hun koppie er de dag erop maar weer gewoon bij hebben.”

“Eigenwijze ‘broekies’ opleiden tot volwaardige vakmensen in de installatiebranche: een mooier vak bestaat niet”

Assessment

Toen Jos als praktijkopleider begon, heeft hij uiteraard een aantal cursussen gevolgd. “Over hoe je leerlingen begeleidt, beoordeelt en feedback geeft”, legt hij uit. “Ook heb ik bij het SBB (toen nog onder de naam Kenteq) een assessment gedaan om te bepalen of ik geschikt was voor deze functie. Daar kwam ik goed doorheen, maar de belangrijkste vaardigheid kun je helemaal niet leren, namelijk: leerlingen het vertrouwen geven dat ze het kunnen. En samen een goede band opbouwen, zonder dat je té goede vrienden wordt. Als je jonge mensen met respect behandelt, krijg je dat terug.”

Energietransitie

Over een jaar gaat Jos met pensioen. Hij is dan ook al druk bezig om ‘zijn levenswerk’ netjes achter te laten en zijn rol zo goed mogelijk over te dragen. “Intussen werken we met drie praktijkopleiders, dus daarover hoef ik me geen zorgen te maken”, vertelt Jos. “Ook wordt InstallOne binnenkort drie keer zo groot, zodat we nóg meer leerlingen kunnen opleiden. Dat is nodig ook, want de energietransitie schreeuwt om goede installatiemonteurs. Of ik mijn baan straks ga missen? Vast wel, want ik heb er mijn ziel en zaligheid in gestoken. Eigenwijze ‘broekies’ opleiden tot volwaardige vakmensen in de installatiebranche; een mooier vak bestaat niet.”